Abrotonon (Galien, Médicaments)
| |
- Voir sur Medic@
- Noms acceptés : Artemisia abrotanum ; Artemisia absinthium, Artemisia pontica
Texte grec
11.798.17 [αʹ. Περὶ ἀβροτόνου τε καὶ ἀψινθίου καὶ τῶν ἑκατέρου εἰδῶν.] Ἀβροτόνου ταύτης τῆς πόας οὔτε
11.799.1 τὴν ἰδέαν χρὴ γράφειν ἐπὶ τοσούτοις τε καὶ τοιούτοις ἀν- δράσιν οὔτε τὰς κατὰ μέρος ἐνεργείας ὡς ἐκεῖνοι, κᾂν εἰ μὴ διωρισμένως, ἀλλὰ σαφῶς γοῦν ἐδήλωσαν. εἰρήσεται δὲ καὶ ἡμῖν ἐπιπλέον ὑπὲρ αὐτῶν ἐν τῇ περὶ συνθέσεως φαρ-
11.799.5 μάκων πραγματείᾳ καὶ τῇ τῶν εὐπορίστων, ἔστι δ' ὅτε κᾀν τοῖς τῆς θεραπευτικῆς μεθόδου γράμμασιν, ὅταν ἡ χρεία καλῇ. μόνον δὲ, ὅπερ ἐξ ἀρχῆς πρόκειται, τὰς καθόλου δυ- νάμεις ἁπάντων τῶν φαρμάκων ἐπισκέψασθαι, τοῦτο κᾀπὶ τῶν ἄλλων μὲν ἕπεται, καὶ νῦν δὲ ἤδη ποιητέον αὐτὸ καὶ
11.799.10 λεκτέον ὡς θερμόν τέ ἐστι καὶ ξηρὸν τὴν δύναμιν τὸ ἀβρό- τονον, ἐν τρίτῃ που τάξει καὶ ἀποστάσει μετὰ τὰς συμμε- τρίας τεταγμένον, διαφορητικήν τέ τινα καὶ τμητικὴν ἔχον δύναμιν. τῆς αὐτῆς δ' ἐστὶ δυνάμεως καὶ ἡ τρίψις αὐτοῦ εἰληφυῖα, ὥσπερ τὸ σαρκωτικόν τε καὶ δακνῶδες. ὅτι δὲ
11.799.15 καὶ ὡς πρὸς τὴν εὔκρατον φύσιν ἡ τοιαύτη τάξις ἐξετάζεται πρόσθεν εἴρηται πολλάκις. ἐξεύρομεν δ' αὐτοῦ τὴν κρᾶσιν οὐχ ἥκιστα μὲν καὶ τῇ γεύσει τεκμηράμενοι, πικρὸν γὰρ ἱκανῶς ἐστιν. ὁ δὲ τοιοῦτος χυμὸς ἐδείκνυτο γεώδης μὲν ὢν τὴν οὐσίαν, ὑπὸ θερμότητος δαψιλοῦς λεπτύνεσθαι, ὥστε καὶ θερμαίνειν καὶ ξηραίνειν οὐκ ἀγεννῶς. οὐ μὴν ἀλλὰ καὶ τῇ διωρισμένῃ πείρᾳ, περὶ ἧς ἔμπροσθεν εἴρηται πολ- λάκις, ἀκριβῶς βασανίσαντες ἐκ τῆς αὐτῆς εὕρομεν τὸ φάρ-
11.800.5 μακον τοῦτο κράσεως. εἴτε γὰρ κόψας τὴν κόμην ἅμα τοῖς ἄνθεσιν, ἄχρηστον γὰρ αὐτοῦ τὸ λοιπὸν κάρφος, ἐπιπάττοις ἕλκει καθαρῷ, δακνῶδές τε καὶ ἐρεθιστικὸν φαίνεται, εἴτε ἀποβρέξας ἐν ἐλαίῳ καταντλεῖν ἐθελήσαις ἤτοι κεφαλὴν ἢ γαστέρα, θερμαῖνον σφοδρῶς εὑρεθήσεται. καὶ μὲν δὴ καὶ
11.800.10 ὅσοι κατὰ περιόδους ἁλίσκονται ῥίγεσιν, εἰ καὶ τούτους ἀνατρίβοις πρὸ τῆς εἰσβολῆς, ἧττον ῥιγῶσιν, ἀλλ' οὐδὲ τὴν αἴσθησιν εὐθὺς ἅμα τῷ προσφέρεσθαι λανθάνει θερμαῖνον. ὅτι δὲ ἕλμινθας ἀναιρεῖν εἰκός ἐστι πικρὸν ὑπάρχον αὐτὸ καὶ πρὸ τῆς πείρας εὔδηλον, εἴ τι μεμνήμεθα τῶν ἐν
11.800.15 τῷ τετάρτῳ τῶνδε τῶν ὑπομνημάτων εἰρημένων ὑπὲρ τοῦ πικροῦ χυμοῦ τῆς φύσεως. εἰδήσεις δ' εὐθὺς ὡς καὶ δια- φορητικήν τινα καὶ τμητικὴν ἔχει δύναμιν. ἀλλὰ καὶ ὡς μᾶλλον ἀψινθίου τοῦτο ὑπάρχειν ἀναγκαῖον αὐτῷ συλλο-
11.801.1 γίσασθαί σοι παρέσται πρῶτον μὲν ἐκ τῆς γεύσεως. ἐλα- χίστης γάρ τινος μετέχει στρυφνότητος τὸ ἀβρότονον, ἀψίν- θιον δὲ οὐκ ὀλίγης· ἔπειτα δὲ κᾀκ τοῦ κακοστόμαχον εἶναι τὸ ἀβρότονον, ὥσπερ οὖν καὶ τὸ σέριφον, εὐστόμαχον δὲ
11.801.5 τὸ ἀψίνθιον. ἐδείχθη γὰρ καὶ περὶ τούτων πρόσθεν ὡς τὸ μὲν πικρὸν αὐτὸ καθ' αὑτὸ παντελῶς εἴη κακοστόμαχον, τὸ δὲ αὐστηρὸν ἢ στρυφνὸν ἢ ὅλως στῦφον εὐστόμαχον. ἐπιμιγνυμένων δὲ τῶν ποιοτήτων ἀλλήλαις ἡ σφοδροτέρα ἂν ἐπικρατοίη. ταῦτ' οὖν ἀρκεῖ σοι γινώσκειν ἐν τῇδε τῇ
11.801.10 πραγματείᾳ. δειχθήσεται γὰρ ἐν τοῖς τῆς θεραπευτικῆς με- θόδου γράμμασιν ὡς ἄν τις τοιούτῳ φαρμάκῳ κάλλιστα χρῷτο. καὶ διὰ τοῦτο μηκέτι ἐπιζήτει ἀκούειν μήθ' ὅτι σὺν ἑφθῷ μήλῳ κυδονίῳ καταπλασθὲν ἢ ἄρτῳ φλεγμονὰς ὀφθαλμῶν ἰᾶται, μήθ' ὅτι διαφορεῖ φύματα σὺν ὠμηλύσει
11.801.15 λεῖον ἑψηθέν. οὐδὲ γὰρ τούτων οὐδέτερον οὔτε τῶν ἄλλων οὐδὲν τῆς νῦν πραγματείας ἴδιόν ἐστιν, ἀλλὰ τοῖς μὲν ἐμ- πειρικὴν διδασκαλίαν ποιουμένοις ἐν τοῖς εὐπορίστοις γρά-
11.802.1 φεται φαρμάκοις, ὅσοι δὲ λογικῶς ἀσκῆσαι τὴν τέχνην βού- λονται, τῆς θεραπευτικῆς ἐστι χρεία τούτοις μεθόδου. τά τε γὰρ ἄλλα καὶ βλαβείη τις ἂν μᾶλλον ἢ ὠφεληθείη πρὸς τῆς τοιαύτης ἱστορίας. Ἱπποκράτει μὲν οὖν ἐν ἀφορισμοῖς
11.802.5 γράφοντι, ὀδύνας ὀφθαλμῶν ἀκρατοποσίη ἢ λουτρὸν ἢ πυ- ρίη ἢ φλεβοτομίη ἢ φαρμακείη λύει· μὴ μέντοι προστι- θέντι, ποίας μὲν οὖν ὀδύνας ἀκρατοποσία, ποίας δὲ λου- τρὸν, καὶ τίνας μὲν πυρία, τίνας δὲ φλεβοτομία, τίνας δὲ φαρμακεία, συγχωρήσειεν ἄν τις, οἶμαι, διὰ τρεῖς αἰτίας. καὶ
11.802.10 γὰρ ἀφοριστικὴν ἐποιεῖτο διδασκαλίαν, ἐν ᾗ διὰ τὸ σύν- τομον οὕτω λέγεσθαι συγκεχώρηκε τὰ πολλὰ, καὶ πάντα τὰ ἰατικὰ τῶν ὀδυνῶν ἔγραψεν, εἰ καὶ μὴ διωρίσατο πρὸς ὁποίαν ὀδύνην ποῖον αὐτῶν ἁρμόττει, ἢ καὶ πολλαχόθι τῶν ἄλλων συγγραμμάτων ἀφορμὰς ἡμῖν ἔδωκε τῶν ἐν τοῖς
11.802.15 οὕτω ῥηθεῖσι διορισμῶν. ὅσοι δὲ μήτ' ἐν ἑτέροις βιβλίοις ἔγραψαν ὑπὲρ τῶν τοιούτων ἀφορισμῶν μήτε ἐν διεξοδικῇ τε καὶ μακρᾷ πραγματείᾳ, γράφουσιν ἀφοριστικῶς τε καὶ βραχέως, εἴτε τὸ πρὸς τούτοις ἓν ἐκ πολλῶν δηλοῦσιν, εἰς
11.803.1 πλείω δὲ βλάπτουσιν ἡμᾶς ἢ ὠφελοῦσι. πολλῶν γὰρ οὐσῶν διαφορῶν ἐν ταῖς ὀφθαλμίαις, καὶ μιᾶς μὲν ἐξ αὐτῶν χρῃ- ζούσης τοῦ προειρημένου καταπλάσματος, τῶν δ' ἄλλων βλαπτομένων, ὁ χρώμενος ἐπὶ πασῶν ἀδιορίστως πολὺ
11.803.5 πλείους βλάψει ἢ ὠφελήσει. κατὰ τοῦτον οὖν τὸν τρόπον οὐ περὶ ἀβροτόνου μόνον, ἀλλὰ καὶ περὶ τῶν ἄλλων ἁπάν- των γραπτέον ἡμῖν ἐστι, τὰς μὲν κατὰ τὸ θερμαίνειν καὶ ψύχειν ἢ ὑγραίνειν ἢ ξηραίνειν δυνάμεις ἐξ ὧν πολλάκις εἴρηκα μεθόδων εὑρίσκουσιν, ὅσα δὲ κατὰ τὴν ἰδιότητα τῆς
11.803.10 ὅλης οὐσίας ἀποτελοῦνται τῇ πείρᾳ μόνῃ. δέδεικται καὶ περὶ τῶν τοιούτων ὡς δηλητήριοί τέ εἰσι καὶ δηλητηρίων ἀλεξητήριοι καὶ καθαρτικοί. τούτων γὰρ οὐχ οἷόν τε λογι- κὴν ποιήσασθαι τὴν εὕρεσιν, ἀλλ' ἢ μόνον ὑπόνοιάν τινα πιθανὴν ἔστιν εὑρεῖν ἐπί τινων· οὐ γὰρ δὴ ἐπὶ πάντων γε,
11.803.15 καθάπερ καὶ αὐτὸ τοῦτο δεδήλωται διὰ τῶν ἔμπροσθεν. ἀλλὰ περὶ μὲν τῶν οὕτως εὑρισκομένων δυνάμεων ἰδίᾳ ποιήσομαι τὸν λόγον ἐν τοῖς ἐφεξῆς, ἐπειδὰν πρότερον
11.804.1 ὑπὲρ τῶν κατὰ τὸ θερμαίνειν καὶ ψύχειν, ὑγραίνειν τε καὶ ξηραίνειν, καὶ ὅσα ταύταις ἕπονται διέλθω καθ' ἕκα- στον εἶδος φαρμάκου. τοσόνδε μέντοι προσθεὶς ἔτι περὶ ἀβροτόνου καταπαύσω τὸν λόγον, ὡς ὁ θαυμασιώτατος
11.804.5 Πάμφιλος, καίτοι ταύτην πρώτην πόαν γράφων καὶ τάχ' ἂν εἰ μηδενὸς τῶν ἐφεξῆς, ἀλλὰ ταύτης γοῦν ἐθελήσας αὐ- τόπτης γενέσθαι, ὅμως ἔσφαλται μέγιστα, νομίζων ὑπὸ Ῥω- μαίων σαντόνικον ὀνομάζεσθαι τὴν βοτάνην. διαφέρει γὰρ ἀβρότονον σαντονίκου, καθότι καὶ Διοσκουρίδης ἔγραψεν ἐν
11.804.10 τῷ τρίτῳ περὶ ὕλης ἀκριβέστατα, καὶ πάντες ἴσασι τοῦτό γε ἰατροὶ καὶ ῥωποπῶλαι. τοῦ μὲν γὰρ ἀβροτόνου δύο ἐστὶν εἴδη, τὸ μὲν ἄῤῥεν, τὸ δὲ θῆλυ νομιζόμενον, ὡς καὶ τοῦτο διώρισται παρὰ τῷ Διοσκουρίδῃ τε καὶ τῷ Παμφίλῳ καὶ ἄλλοις μυρίοις. ἕτερον δέ ἐστιν αὐτοῦ τὸ ἀψίνθιον, οὗ πά-
11.804.15 λιν εἴδη χρὴ τίθεσθαι καὶ αὐτὰ τριττὰ, ὧν τὸ μὲν τῷ γένει ὁμωνύμως προσαγορεύονται ἀψίνθιον, ὁποῖον μάλιστά ἐστι τὸ Ποντικὸν, τὸ δὲ σέριφον, τὸ δὲ σαντόνικον. εἰ δ'
11.805.1 ἄλλο μὲν ἀψίνθιον, ἄλλο δὲ σέριφον, ἄλλο δὲ σαντόνικον λέγοι, οὐδὲν εἰς τὰ παρόντα διαφέρει. οὐδὲ γὰρ ὄνομα διαι- ρήσοντες ἥκομεν, ἀλλ' ὑπὲρ αὐτῶν τῶν πραγμάτων σπουδά- ζομεν. ἐπεὶ τοίνυν καὶ ταῦτα καὶ ταῖς ἰδέαις καὶ ταῖς γεύ-
11.805.5 σεσι καὶ ταῖς δυνάμεσιν ἕτερα σαφῶς ἀλλήλων ἐστὶν, ὀνο- μαζέτω μὲν, εἰ βούλοιτό τις, ἅπαντα διὰ μιᾶς προσηγορίας, ἐκδιδασκέτω δὲ ἀκριβῶς τὰς δυνάμεις. ἡμεῖς οὖν τὰς μὲν ἰδέας αὐτάρκως ἔφαμεν εἰρῆσθαι Διοσκουρίδῃ τε καὶ ἄλλοις οὐκ ὀλίγοις, ὥστ' οὐ χρὴ γράφειν αὖθις ὅσα τοῖς πρόσθεν
11.805.10 ὀρθῶς εἴρηται. εἴ τι δ' ἐν ταῖς τούτου δυνάμεσιν ἀδιόρι- στον ἐκεῖνοι παρέλιπον, οὗ δὴ χάριν ἐπὶ τήνδε τὴν ἔξοδον ἀφικόμην, ἐγὼ προσθεῖναι πειράσομαι. τὸ μὲν ἀψίνθιον ἧττόν ἐστιν τῶν εἰρημένων θερμὸν, ὡς ἂν πλείστης μετέχων τῆς στύψεως. εἰ δὲ καὶ τοῦτο λεπτομερὲς ἧττον ἐκείνων, καὶ
11.805.15 λεπτυντικὸν δὴ κατὰ τὸν αὐτὸν τρόπον ἧττον ἐκείνων, οὐ μὴν ἧττόν γε ξηραντικόν. τῶν δ' ἄλλων τὸ μὲν σαντόνι- κον ἀπὸ Σαντονείας χώρας, ἐν ᾗ φύεται, τὴν προσηγορίαν
11.806.1 ἔχον ἐγγυτάτω τὴν δύναμίν ἐστι τοῦ σερίφου, βραχεῖ τινι λειπό- μενον ἐν τῷ λεπτύνειν τε καὶ θερμαίνειν καὶ ξηραίνειν. αὐτὸ δὲ τὸ σέριφον ἧττον μὲν θερμὸν τοῦ ἀβροτόνου, θερμότε- ρον δὲ ἀψινθίου, κακοστόμαχον δὲ ἱκανῶς καὶ ὡς ἂν ἁλμυ-
11.806.5 ρίδα τινὰ σὺν πικρότητι ἀποφαῖνον, ἔτι τε τῆς στρυφνότη- τος ὀλίγον μετέχον. οὕτω δὲ καὶ ἀβρότονον καὶ σαντόνικον ἱκανῶς ἐστι κακοστόμαχον. μόνον γὰρ ἐν αὐτοῖς τὸ ἀψίν- θιον καὶ μάλιστα τὸ Ποντικὸν εὐστόμαχόν ἐστιν ὅτι πλεί- στης μετέχει στύψεως. ἀβρότονον δὲ κεκαυμένον θερμὸν καὶ
11.806.10 ξηρόν ἐστι τὴν δύναμιν, ἔτι μᾶλλον κολοκύνθης ξηρᾶς κε- καυμένης καὶ ἀνήθου ῥίζης. ἐκεῖνα γὰρ ἕλκεσιν ὑγροῖς τε ἅμα καὶ χωρὶς φλεγμονῆς τετυλωμένοις ἁρμόττει, καὶ διὰ τοῦτο μάλιστα τοῖς ἐπὶ πόσθαις αἰδοίου συμπεφωνηκέναι δο- κεῖ. τοῦ δὲ ἀβροτόνου ἡ τέφρα δακνώδης ἅπασιν ἕλκεσιν
11.806.15 ὑπάρχει. καὶ διὰ τοῦτο καὶ πρὸς ἀλωπεκίας ἁρμόττει σὺν ἐλαίῳ λεπτομερεῖ, κικίνῳ δηλονότι ἢ ῥαφανίνῳ ἢ Σικυωνίῳ ἢ παλαιῷ, καὶ μάλιστα τῷ Σαβίνῳ. καὶ γένεια δὲ βραδέως ἀνιόντα προκαλεῖται μετά τινος τῶν εἰρημένων ἐλαίων ὅτου
11.807.1 δὴ, καὶ οὐδὲν δ' ἧττον ἐκείνων σχινίνῳ δευόμενον. ἀραιωτικὸν γάρ ἐστι πρὸς τῷ λεπτομερὲς εἶναι καὶ δακνῶ- δες καὶ θερμὸν, ἃς δὴ καὶ μάλιστα χρὴ γινώσκειν τὰς δυ- νάμεις αὐτοῦ καὶ μηδὲν ἔτι τῶν κατὰ μέρος ἐν τῇδε τῇ
11.807.5 πραγμανείᾳ δεῖσθαι.
Traduction latine
Cap. I. [1. De abrotonó et absinthio et utriusque speciebus]. Abrotoni herbae nec speciem formamve scri-
[799]
bere post tot tantosque viros oportet, nec particulares actiones, ceu illi factitarunt; quas si non definite distincteque, factem clare significarunt, verum et nos quoque eas copiosius exponemus in opere de componendis pharmacis, simulque de paratu facilibus, interim vero etiam in curandi methodi libris, nimirum ubi exsposcet usus. Y-erum-quod unic.u m ab iaiûo p:ropofiturh fuit; nem'pe' .iniver.ües dun~ . ' taxat medicament'orum on'mium1facultat~s infpieéré., id quidem ét" ' in ailîs confentaneum eft•et-nunc fane etiam facien- . . . . . aum .dicendnmqu·e' abr<ltonoh e.OE'e calidum èt >fic:c'um facult~ te, ~ in tertio orcline live l'ecell'u a .fymmeh;ià •litum, di.fc.Utientém.' qaandam aé inëidéntlem habens facnltatem, cnjùs •facûltaûs éft ;ni vis 1injus fampttts; . tuni La'tl;'oticarn tum mol·âeritem.. Forrd qu,od ejtîSmodi ordo üt. atl tèm· peratâfu naturam e:x:penditnr faepe ante di::d~us. Sed et ~!'veniemus:· t-emperamenfunî ejûs non minime q6.idem et ex gufturilifc~a c'ô njectu·ra;, ntpôte quam !if admodum ama-· ril.m. ·Porro. fapo.rem éjùstl'lodi, quum· teî:Fenaè (it :elfen
[800]
otiae; ti lal·go calo1·e extenuatllm . oftendimus., ita ut non inftrenue calefacint pariter et deuccet. Quinimo et cum diftincta ilia e::q,el-ientia, de qua fnpra frequenter dictum e.!l:, diligenter exploralfemus, ex eadem temperie medicamentJim hoc compel'Îmus. Nam Jlve comam cum floribus, ' n,am reliqua ejvs palea inutilis eft, contufam ulceri pnro illinas, mordax et ilTitàu,s videbitur, !ive co in oleo macerata CA put voles an t ventrem perfundere 1 admodnm cale fa• ce:re reperies. Quin et li qui per circuitum rigoribus cor:.. ripjuntur, eos ante invalionem hoc vo1es con!Hcare, minus utique rigore concutientur, imo et fenfua qnideor protinns, ubi admotnm fliet·it, ipfnm calefacere percîpit. Porro quod lumbricos iuterimat pat eil:, nimirnm qnn_!Jl .fit uma• rum , ac proinde, v el a·nreqnl!m experiaris, mamfeJl:um , (i qtiidem memoi;a teneas quae in hornm commentariornm qnax~o de amari fapoe:is natnra proilidimus. Sciesquc pro~ titms quod et digerendi et ;,u;idenili quandnm vjm !Jabeat. Sed et quod magis quam abfinllrib id ipû ne_çelfario in6t1
[801]
in promptu erit eolligere, pnmum qilidem ex gufru' pan.: ciffimoe ûq~idem acerbilatis pltrticeps abrotonoli eft, non pancae vero abûnthium' deinde ex eo quod inimicum quidem fit ftomacbo abrotonon, ve)ut etiam feriphon, g-ra~ tom vero et amicum abûnthium. Siquiê1em de illis fuprli olleofum efi: qnod àmarum ipfum per fe omn~fariam infen.: fum fit Ilomacho, aufterum vero, aut acerbum, antin fummt allringens ftomacho amicum. Porro nbi qualitates hae in.: viceln permh:tae fuèrint, quae vebementior fuerit, ea utiqnè vicerit. Atcjue haec falis eft in hoc tractatn noviiJ'e. Mon.: fuabitur autem in li bris de rati~ne curandi, quo pacto quiS optime medicamento ejosmodi uti po.ffit. Ac proinae quae:: rendum baud eliam t:ll qoamobrem cnm malo cydoniô' cocto illitttm aut pane oculornm fanet pblegmoni!S, nequè quid cum farina hordeacea trï'tum atvcoctum digerat phy.: n1atn~ neutrum Gquidem hon.un'j nec' aliorum. quidvis hniè propo6to nÔbis tractatui prbprium e!l:, fed qui empiricarti proûtentnt doêtrinam, ·ii in parata facilibus medicamenlis
[802]
ea confcribunt, at qui ex ratione art~ Ji'actare voltmt, iis opus e:ft methodo curandi; nam alioqni damnum magis quaro utiliiatem ex tali . éonfequantur narratioue. Sane Hippocraû, qui. in aphorismis fcrip6t, Dolct'es oculo>·um. jolpit me>·iptltio, q.ztt.lavacrum, àut fotus, aza /anguinis ':nu.Jllo, aut purgatw , . nec adjecit qu'Osnam dolores vini potio, quos lavacrum, quos fel!JS, guos fanguinis· miffio et quos purgatio, ignofcendum for.fan quis arbitretur . tribus, ut arbih'or, de eau6s. Siquidem aphoriilicam faciebat dp- .. ètrinam, in qua pl·opter brevitàtem et compendium pleraque ita dici co!lceirum eft. Et .omnia quae dolore foÎvunt enumeravit, taruetfi non defin~t . ad qilem dolorem quod: uam ex illis congrueret. Tum mollis in .locis aliorum Iibrorum occa6ones no bis pne.ffitit, au:t"inctiones in' iis qua~ hoc pacto dicttf!tur ittveoiendi. A.t qui neque in aliis libris d.e ta lihus fcripfer~ diftinctiol')ibus, ant in enarratorio et prolixo. traclatu -aphoûilice ta111en ac brevitex fcribunt, aut
[803]
tnfuper _etiam ~x niul~s bni:lih tantm:tdndida~t, ii pibj ii~ taednut quam juvant? Nam qunm .fini ~iiltae in ophthai.i - Snüs difFèienti~~' atqne . nna dnnta:x:ai: ex els ;_prâé'dici!lriî pofcaf cat~p'laslna, 'aliae vero~ o'mnes ab eo laedantilr, fi . quis i_d ad omnes .llqe difc:rUnine ~dhibe~t, multo pl~s tae-; dat' qnam 'jnv;abit. Ad bun~ itaque moduî:a ntm, tîl:îîtu~ ife illirotoll'o, fed de alûs qnoqu'e omiii6us l'cribéildunhîoliis ëft, eas qnidem facult~tes qua~ fttdt in calef'!clendd-; ·frig~"" faè:'ién·do, humectando, ' .ficcandoq,i:te. üs q~as faepenumefb mem~f~vimns metbodis reperienfibusf quae vero .t'ecru1tlnm tôtins 'fribftantiae proprietateni pei:iicinnttfr, 'f~la experi~ntia; Ei: dë lris ofte)l'fnm · eft ' quod' deletel'iae lint et d-elet'eri~rnut àl'e:x:et~iae et purgatoriae. Nam has e:X ' ratioue ihveili;l:! éli imp·offibile, p:raeterquam quod in qnibu~dam fiifpicionem dm1ta:x:ai probabileht invëniJ:e liéeat, .neque' eî:Jil:!l in ompi• bus, fi~qt hoc in fdperiotibus monftratuaf fuit. At de fa7 cultati6ù's ,- qil.ae 'hoc ,pact<:> inveniontui·' feparâtim p<>ll.e<t di'.O:eremus' ·ubi v.idelleét prius flgi!Iatim 'p'er qaodqùe mé'di.>
[804]
camentum de iis, qnae calefaciendo; -frigcl'aci.endo, hume~ tando, ficcando_qne agu nt, tom de !is, qoae ad bas confe~ gunntur, narratione!Xl abfolvero. Pono obi nnum modo adjecero' finem faciam de abr<?tono oicendi' nempe qood fumme fofpiciendns ille Pamphilos, ·etiamû hanc primam Iterbarum recenfoit, ac forfan nt nullam deinceps aliam, tamen ban9 faltem ocnlh fois confpicari volucrjt, attamen vel maxime ballacjnator, ex:i!limans hanc herbam a Romilnis appellari r;ntoniçom' dill'ert enim ab nbl·otono fan·s~nicnm 1 velot etiam Diof..:orides exactiliime J'cripfit in tertio de materia, et omnes id norunt tu~ medici tom pbarmacopolae. Nam abrotoni duae funt fpecies, altera qoam marem, altera qnam foeminam nnncopant, quod ipfom defini lam elt ~11m apod Dïofcoridem tom apod ipfum Pampbilum aliosque innumeros. At alind efr ab eo abfinthiom, cujus rurfum tres ftatoendne font fp~cie6, quorum unam eodem cam genere ipfo nomine I!IPPe~li l:ant, cujusmodi potiffimnm efi ponticnm, allerr,tm fantonicum, terlium fel"i
[805]
P ' hqhJ',if'l si v~r&frimùa • .p" I~ciet ".apnêÎla~è!>,..Jb1il:Ùhiuirill 1-~l~ A • • .- , ,- f- ' · "' vero-~feripliJllD, alâûd'il'ihem fantonicdm;'iirlHI=interell:,' ~o'Cl ad pr~,Lefe'ns' cértii--aftinê~;~'~ec eci;m• no~'e.rf' ài~fun vêniritiisi fed>. ll:ud'ï~ no ois ~èTt<ipûS . de réb~s. 'lP~ri-'6 quo~iam -h~e~ fu-ni' f'Pecie -tuni~ bftu •tmn Îacnltatlbns1 iltiei· Tef-e · ai~eki fu nt; non obféure ~)tb~ fr ha lube~· ~'i:iti~n;~1mmén'p~s;: verain' éxacté ViYé~ eor-a~ edo~eas. . ~é'ii~s rane ruffYste~!lt èr ipfas formas' .a-·-Diofcoride expUcath elfe alï{sq&e' non P'a'ucis )am dixn'n'us, iiaéFié denuo eaèÎe'!li f.:i:ibend~ n~h .iliiit'; • "\ .1 tl quae 111ajoribus re'cte•fnn'l:-prodita.' "'AP Bfniid 1lli in fa'cul'l tatfbus omiferé"üidlftin.thtii; cujus' pr~fètito grâtia ii.à ltiUta ilarrationem veJitims; eà nos adjil:ér~· iiihtàbimus: :.kb.noJ thium q_nidem dictis ' min~s el.t caÜaiiilF, ~empe plw•ffiilirif ob tin ens affrictionem, ·quod quunf~fifiief win os 'lo;;qu:e :te~ noium qnam illa p~l'tiuin et utiqu~· infnori etiam q~arù ilia. ad èundem . moàu~ extenûandi 'f.tcùltatê, atÏ:·~~en ·~~rl minus d~ficcatoiiu~ efr. At CS:eteror'tui:i'.fântonicutfi qui~ dem a Sintonia regïpne , in qua n~ci!nr, nomen fortituth
[806]
W..!l.~~m ~!t~wtftrffl'#... m ~m. ,r ~~ÏJ!H,<f• L:Rtt!llq.jtpqtcilli.fb~r;ffir cm!#:aci~nC!co,,~tLi~~t~pJ~lY!?.9, .d,ef~'iÄ~~:, <Porri! ,.fo.J?!IIm: ' {er~?~ !lhro.t~Bq ~i9Ns., ~~ ... q,~ifl~, · verqm" c~lldjusrr'l;;, r,ntl.:u ftofuacl.u i ~;~:~p.en.:lio inimicam_ --nem•>~>.com amarore "t h.~ .. ~1 .. J • .1 l' !l'isO:-.. ";'tt _, ...., ... . ~Jq'P .7 '<:'~~- .,. ~-nT. ~ ... ) .. :. ).r.._ .wr~QÎijeQ.l' qÛ[Ä.~MllÄ·P~a~ fe :fe~ll,llJI;, r.fed e~ quap.da~ lfB~~· :p~iP,im1tw. .a~ril.l!iP.n®~=. ohtinet. Sic et;' aliro.,..onon et fanto-, -t40.::/ ~ . · ~ ,,..l ~.. Ut> u- i,.: ~<V • ;.:.; ol ~ 7 If:.. ,~.LJ.1 J!ÏCU!R• a~m~qit~é/P~~ fn.nt .(l:omJ?k-C?·.u} §_o!npt aufem. ,i,n~'7 ~!l .,a~n~nm ~ ,m~ime pon ticÜ,w, ·,grMichel Chauvet (discussion) efr fro!-'l~hp.A ')ffi~ plwima~:· lljfr}.c!to~n.,eP'l ~OIJ~';~.~· , -iÄ..'?~?~on?~ a ~Ir.: of Michel Chauvet (discussion).8~ c.~lidnm 1_.9.,%-uYJgne..façtÙtlll~ ,E{i;~~agis etiam. qU.3}~ guc'\l'Nta ûc~;a ~~"~~. REFthi !a,djx1 -Hl~ · enjm nJcer~b~ .h;qfPJ~is ~nf ~! 1pifr!} • .P"hlllgll,1gl'!e!); cl!llo ·ind.ur11tis conve~ i-gnt·, ac protn.i!p ~~me~,n!c.çr1b~, ; quae jn .pJ:!depd,o~u~ pxaeputii.S '4u-q~ cq'PE~te,i:e vident!R). , A(çinis ab.rotoni ul,.. peÎ-ibps_ Oll!nibll$ !JilÇrdax ~fr·, a~ .iiJ~irco cnm oleo tenui, picino .fciljcet_ ~tHt:l)<Whanino, 4u.t. Si~onio, aut 'veteri, et .Jllaxime ~abhw; aè- alçpecias accomp1çdljiur. ".Çum barhaw feg-qj~- ta1·di~l,squ~ e3-l<iff~ntem Clpl! ~9.uo di<;to.rum oleoèry
[807]
elicit, fed neç· minus illis lentifcino maceratum. Qui_pp~ pro eo quod tenuium efl: partiwn, rarefaciendi vint oblinet:> et mordax efl: et calidnm, quas utique maxime cjus facultates novill'e oportet, nec quic'luàm etiam particulare in hoc ~ tractatu requirere.
