Lexique (Hésychios, VIe siècle)

On trouvera ci-dessous tous les noms de plantes mentionnés dans le Lexique ou Γλῶσσαι d'Hésychios d'Alexandrie. Ils ont été extraits du Lexique numérisé en grec sur le Wikisource grec, Βικιθήκη.

Pour ce faire, nous avons bénéficié des notes que Suzanne Amigues avait prises manuscritement il y a de nombreuses années, ce dont nous la remercions.

On trouve dans ce Lexique non seulement les noms, mais une explication de leur sens, et souvent une référence à leur auteur ou à la région de leur usage. On y trouve ainsi de nombreux mots dialectaux, mais aussi des mots de diverses langues (thrace, macédonien). De nombreux mots ne se trouvent dans aucun autre manuscrit survivant.

Α

• <ἄβαγνα>· ῥόδα n Μακεδόνες
• <ἄβαλις>· μοχθηρὰ ἐλαία
• <ἀβαρύ>· ὀρίγανον Μακεδόνες
• <ἄβιν>· ἐλάτην, οἱ δὲ πεύκη
• <ἄβοτοι>· αἱ μὴ κατανενεμημέναι βοτάναι ἢ οὐ φέρουσαι καρπόν
• <ἁβρόκαρπον>· ἁβρότονον
• <ἄβρομον>· ὀρίγανον, καὶ σιγηρόν, ἄψοφον
• <ἁβρότονον>· πόα τις
• <ἄβρυνα>· συκάμινα
• <ἀγαθίδες>· σησαμίδες
• <ἀγαλλίς>· ὑάκινθος ἢ θρυαλλὶς ἢ ἀναγαλλίς
• <ἀγαρικόν>· βοτάνη τις οὕτω καλουμένη παρὰ τοῖς ἰατροῖς
• <ἄγγατος>· τὸ εἰς ἀναδενδράδα ξύλον
• <ἄγλιθες>· ἐξ ὧν ἡ κεφαλὴ συνέστηκε τῶν σκορόδων
• <ἄγγορα>· ῥᾶξ, σταφυλή
• <ἄγγος>· *ἀγγεῖον pw καὶ ῥίζα βοτάνης
• <ἀγέρδα>· ἄπιος. ὄγχνη
• [<ἀγεῤῥακάβος>· σταφυλή]
• <ἅγιον>· τῆς ἄγνου τὸ σπέρμα
• <ἀγκαλίδες>· αἱ τῶν φρυγάνων δεσμαί
• <ἀγκυρίς>· βοτάνη τις
• <ἀγλαοφῶτις>· βοτάνη
• <ἀγλίδια>· σκόροδα
• <ἀγλωστῖναι>· γογγυλίδες
• <ἄγνος>· φυτὸν p οὕτω καλούμενον
• <ἄγονον>· πήγανον q ἢ <πολύγονον>
• <ἀγράκαβος>· σταφυλή p
• <ἀγριάμπελος>· ἡ βρυωνία βοτάνη
• <ἀγριβρόξ>· ὀρίγανον
• <ἀγριοπήγανον>· βοτάνη
• <ἀγριοσταφυλίδες>· ἀγριοσταφίδες
• <ἀγριοκάνναβος>· βοτάνη
• <ἀγριοκάρυον>· δένδρον
• <ἄγριφος>· γένος τι ἀγρίας ἐλαίας Ὀλυμπίασιν
• <ἀγρόθειρα>· βοτάνη τις
• <ἄγρωστις>· βοτάνη. καὶ ἄρτος τις, ὃς πρότερον λοχία ἐκαλεῖτο
• <ἄγρωστις>· εἶδος βοτάνης (Hom. ζ 90) b
• <ἄγχουσα>· ἡ κάλυξ
• <ἄγχουσα>· ῥίζα, ᾗ φυκοῦνται γύναια
• <ἀγώνη>· ὑοσκύαμος
• <ἀδαλτόμον>· εἶδος βοτάνης
• <ἀδάρκη>· βοτάνη
• <ἄδενδρον>· γῆ μὴ ἔχουσα δένδρα. καὶ σίδιον ξηρόν, ἤγουν
• <ἀδίαντον>· ξηρόν, ἄβροχον. ἢ φυτὸν καλούμενον πολύτριχον
• <ἁδράφαξυς>· λάχανον ἄγριον (Pherecr. fr. 75?)
• <ἁδρεῖν>· αὔξεσθαι φυτόν
• <αδρυα>· Σικελοὶ δὲ ἄδρυα λέγουσι τὰ μῆλα. παρὰ δὲ Ἀττικοῖς ἀκρόδρυα
• <ἁδρύνεσθαι>· αὔξεσθαι τοὺς στάχυας
• <ἀδωνηίς>· ἡ χελιδών. καὶ ἡ θριδακίνη (Callim. fr. 478?)
• <Ἀδώνιδος κῆποι>· ἐν τοῖς Ἀδωνίοις εἴδωλα ἐξάγουσιν καὶ κήπους ἐπ' ὀστράκων καὶ παντοδαπὴν ὀπώραν, οἷον ἐκ μαράθρων καὶ θριδάκων παρασκευάζουσιν αὐτῷ τοὺς κήπους· καὶ γὰρ ἐν θριδακίναις αὐτὸν κατακλινθῆναι ὑπὸ Ἀφροδίτης φασίν (Plat. Phaedr. 276 b?)
• <ἀείζων>· φυτὸν ἀειθαλές (Aesch. fr. 28)
• <ἀέντιον>· Αἰγύπτιον σμυρνίον
• †<ἀέρος εἶδος>· ἰός, καὶ ὄροβοι
• <ἀετόνυχες>· βοτάνη
• <ἀετός>· βοτάνη τις ἐν Λιβύῃ φυομένη
• <ἀθάρη>· πυρίνη πτισάνη
• *<ἀθέριξ>· τὸ εἰς τὸν στάχυν τοῦ σίτου ἄνω ὡς κέντρον (Υ 227) A
• <Ἀθηναΐς>· ἡ ἐλαία [καὶ Ἀθῆναι ἄστυ]
• *<αἴγειρος>· εἶδος δένδρου (Δ 482) r. APb
• <αἰγίκερας>· τῆλις
• <αἰγίλωψ>· πόα τις ἐμφερὴς στάχυϊ.
• [<αἴγειρος>· εἶδος δένδρου]
• <αἰγίπυρος>· βοτάνης εἶδος [ἢ κάραβος]
• <αἰγώνυχον>· πόας εἶδος
• <ἄιδειν πρὸς μυῤῥίνην>· ἔθος ἐν τοῖς συμποσίοις τὸν μὴ δυνάμενον ᾆσαι δάφνης κλῶνα ἢ μυῤῥίνης λαβόντα πρὸς αὐτὴν ἄιδειν
• [<αἴελχος>· κλάδος δάφνης r. Abp]
• <αἰζασία>· ἄμπελος οὕτως λεγομένη
• <αἰθαλίδες>· τὰ ἐν τῷ σίτῳ γινόμενα ἢ τοὺς ἐπὶ τῷ ὕδατι σταλαγμοὺς τοῦ ἐλαίου
• <Αἰθιοπικόν>· ἀκακία
• <αἰθιοπίς>· φλομώδης πόα p
• <αἰθυίας ἄνθος>· βοτάνης εἶδος
• <αἰλούριος>· ῥίζα τις οὕτω καλουμένη
• <αἴρας>· ἀγρίας βοτάνας r
• <αἴσακος>· ὁ τῆς δάφνης κλάδος r T. n
• <ἀκακαλλίς>· ἄνθος ναρκίσσου. Κρῆτες
• <ἀκακία>· βοτάνη
• <ἀκαλῆφαι>· κνίδαι (Ar. Lys. 549)
• <ἀκάνθινον>· ῥάμνος. καὶ ἐχῖνος
• <ἄκανθα>· λεύκη, ἢ μελάμφυλλον r
• <ἄκαρνα>· δάφνη
• <ἄκαρπον>· ἄγονον
• <ἄκαστος>· ἡ σφένδαμνος
• <ἀκεανοί>· οἱ μὲν τὰ ἐν τοῖς φακοῖς στρογγύλα. οἱ δὲ σπέρμα οὐχ ἑψόμενον, οὐδὲ διαιρούμενον (Pherecr. fr. 188)
• <ἀκερσίλα>· μυρσίνη. Σικελοί
• <ἄκινος>· πόα τις
• <ἀκοντιάς>· βοτάνη τις οὕτω καλουμένη, τοὺς κύνας θεραπευομένη τῶν τῆς †δάκης ὄφεων.
• <ἄκορνα>· ἀκανθῶδες φυτόν.
• <ἄκορον>· πόα τις, βοτάνη.
• <ἀκοστή>· κριθή, παρὰ Κυπρίοις. q
• [<ἀκρήμονες>· κλάδοι, καὶ βλαστοί. ἢ <ἀκρέμονες>]
• *<ἀκώριαι>· ἄκανθαι AS
• <ἅλα>· *θάλασσαν (Α 141) vgAS ἢ οἶνος Κύπριοι
• <Ἀλεξάνδρειος>· εἶδος βοτάνης
• *<ἄλευρα>· κυρίως, τὰ τοῦ σίτου· ἄλφιτα δὲ τὰ τῶν κριθῶν S
• <ἀλήπορον>· λευκόν τι ἄνθος
• <ἀλθαία>· εἶδος βοτάνης <ὡς Ἀπολλόδωρος> T
• <ἄλιζα>· ἡ λεύκη τὸ δένδρον. Μακεδόνες
• <ἁλικάκκαβα>· ὁ τοῦ λωτοῦ καρπός. καὶ πόας εἶδος
• <ἅλιμον>· πόα πλησίον θαλάσσης γινομένη
• *[<ἀλισμοῖς καὶ>] <ἁλίμοις>· βοτάναις δενδροειδέσι παρὰ θάλασσαν gSn ἢ ξηροῖς τόποις (Ierem. 17,6) S
• †<ἁλίφαλος>· γένος δρυός
• <ἀλκαῖον>· *ὅπλον P ἢ ἀλεξιφάρμακον φυτόν. Ἐρατοσθένης (fr. 6 Str.)
• <ἁλκυόνιον>· βοτάνη τις
• <ἄλλην>· λάχανον, Ἰταλοί.
• <ἁλμάδες>· *κολυμβάδες ἐλαῖαι vgb καὶ ἐκ σινάπιος γογγυλίδες
• <ἀλόη>· πόας εἶδος, καὶ ὁ χυλὸς αὐτῆς
• <ἀλσίνη>· βοτάνης εἶδος
• <ἀλφινία>· ἡ λεύκη. Πεῤῥαιβοί
• <ἀλφός>· λευκή τις <παραλλαγὴ> ἐν τῷ σώματι
• <ἀλωπέκεως>· ἄμπελος οὕτω καλουμένη, καὶ ὁ ἀπ' αὐτῆς οἶνος
• <ἁμάδρυα>· κοκκύμηλα. Σικυώνιοι
• <ἁμαδρυάδες>· βάλανοι
• <ἁμαζανίδες>· αἱ μηλέαι
• <ἄμαλλοι>· φυτὰ σικύων, ἢ τῶν ὁμοίων
• <ἁμαμηλίς>· ἀπίου γένος, ἢ μήλου, ἢ μεσπίλου (Hippocr. mul. 1,44)
• <ἀμάμαξυς>· ἄμπελος, ἢ γένος σταφυλῆς (Epich. fr. 24?)
• <ἀμαξίς>· γένος σταφυλῆς ἀπὸ ἀναδενδράδος.
• <ἀμάρακος>· γένος μύρου, ἀπὸ φυτοῦ ἀμάρακος καλουμένου